|
| 1 | +# I/O Temelleri |
| 2 | + |
| 3 | +Bilgisayar programları çoğu zaman çevresel enstrümanlarla iletişim kurar. Konsol panelinden bilgi okumak, konsol |
| 4 | +ekranına bir şeyler yazdırmak, dosya hazırlamak, dosya içeriklerini doldurmak veya okumak, ağ ortamına paket yollarken |
| 5 | +girdi/çıktı kullanmak bu operasyonlar arasında sayılabilir. Rust genel olarak Input/Output işlemleri için std::io |
| 6 | +modülünü kullanır. I/O operasyonları hataya son derece açıktır. Örneğin var olmayan bir dosyaya ilave yapmaya çalışmak, |
| 7 | +yazma yetkisi olmayan bir dosyaya bilgi yazmak gibi birçok durum hataya sebebiyet verir. Dolayısıyla tüm I/O |
| 8 | +operasyonları Result<T,E> türünü döner. I/O işlemleri ayrıca blocking ve non-blocking olarak iki şekilde de ele alınır. |
| 9 | +Blocking türünde işlemler tamamlanana kadar bekeleme yapılır. Diğerinde ise işlemin tamamlanması beklenmez. |
| 10 | + |
| 11 | +Aşağıda temel dosya girdi çıktı işlemlerine ait basit örnekler yer almaktadır. Örneklerde temel olarak Game isimli bir |
| 12 | +veri yapısı da kullanılmıştır. Bir Game nesnesinin string dönüşümünü kolaylaştırmak ve böylece I/O işlemlerinde |
| 13 | +kullanabilmek için Display davranışı ile donatılmıştır. |
| 14 | + |
| 15 | +```rust |
| 16 | +use std::fmt::Display; |
| 17 | + |
| 18 | +#[derive(Debug)] |
| 19 | +pub struct Game { |
| 20 | + pub title: String, |
| 21 | + pub year: u16, |
| 22 | + pub popularity: f32, |
| 23 | +} |
| 24 | + |
| 25 | +impl Display for Game { |
| 26 | + fn fmt(&self, f: &mut std::fmt::Formatter) -> std::fmt::Result { |
| 27 | + write!(f, "{}|{}|{}", self.title, self.year, self.popularity) |
| 28 | + } |
| 29 | +} |
| 30 | +``` |
| 31 | + |
| 32 | +## Standart Giriş-Çıkış İşlemleri (stdin, stdout, stderr) |
| 33 | + |
| 34 | +`stdin` _(Standard Input)_, `stdout` _(Standard Output)_ ve `stderr` _(Standard Error)_, UNIX tabanlı sistemlerden beri |
| 35 | +kullanılan giriş-çıkış standartlarıdır. |
| 36 | + |
| 37 | +- **stdin**: Kullanıcıdan veya başka bir programdan veri almak için kullanılır. |
| 38 | +- **stdout**: Programın normal çıktısını kullanıcıya veya başka bir programa iletmek için kullanılır. |
| 39 | +- **stderr**: Hata mesajlarını ayrı tutmak için kullanılır. |
| 40 | + |
| 41 | +Terminal operatörleri ve kullanımları genel olarak aşağıdaki gibi ifade edilebilir. |
| 42 | + |
| 43 | +- **Pipe (`|`)**: Bir programın **stdout** çıktısını başka bir programın **stdin** girişine yönlendirir. |
| 44 | + ```sh |
| 45 | + ls | grep ".rs" |
| 46 | + ``` |
| 47 | + |
| 48 | +- **Redirect (`>`)**: **stdout** çıktısını dosyaya yönlendirir. |
| 49 | + ```sh |
| 50 | + ls > files.txt |
| 51 | + ``` |
| 52 | + |
| 53 | +- **Append (`>>`)**: **stdout** çıktısını mevcut dosyaya ekleyerek yönlendirir. |
| 54 | + ```sh |
| 55 | + echo "Some thoughts about you" >> memories.txt |
| 56 | + ``` |
| 57 | + |
| 58 | +### Terminalden Veri Almak |
| 59 | + |
| 60 | +Aşağıdaki örnekte kullanıcının terminalden girdiği bilgiler okunur ve tekrar geri yazdırılır. Bazı sistemlerin **echo** |
| 61 | +komutları bu prensibe göre çalışır. |
| 62 | + |
| 63 | +```rust |
| 64 | +use std::io; |
| 65 | + |
| 66 | +fn write_to_file() -> io::Result<()> { |
| 67 | + let mut input = String::new(); |
| 68 | + println!("Please enter some text:"); |
| 69 | + |
| 70 | + io::stdin().read_line(&mut input)?; |
| 71 | + println!("Your text is: {}", input.trim()); |
| 72 | + |
| 73 | + Ok(()) |
| 74 | +} |
| 75 | +``` |
| 76 | + |
| 77 | +Farklı bir örnekle devam edelim. Yine stdin ile ekrandan iki değer okuyoruz ancak bu sefer birde parse operasyonu var. |
| 78 | +I/O operasyonlarında hatalar oluşması muhtemel. Örneğin girilen değer sayısal bir değere dönüştürülemeyebilir. |
| 79 | +Dönüştürme hatası parse metodunu takiben ele alınır. read_line operasyonunda da hatalar olması muhtemeldir. Farklı |
| 80 | +kullanımları göstermek amacıyla read_line için ? operatörü kullanılmıştır. |
| 81 | + |
| 82 | +```rust |
| 83 | +fn sum() -> io::Result<i32> { |
| 84 | + let mut input1 = String::new(); |
| 85 | + let mut input2 = String::new(); |
| 86 | + |
| 87 | + println!("Please enter the first number:"); |
| 88 | + io::stdin().read_line(&mut input1)?; |
| 89 | + |
| 90 | + println!("Second number:"); |
| 91 | + io::stdin().read_line(&mut input2)?; |
| 92 | + |
| 93 | + let x: i32 = input1.trim().parse().expect("Please enter a number!"); |
| 94 | + let y: i32 = input2.trim().parse().expect("Please enter a number!"); |
| 95 | + |
| 96 | + Ok(x + y) |
| 97 | +} |
| 98 | +``` |
| 99 | + |
| 100 | +Sıradaki kod parçasında ise terminalden sürekli çıktı alınması örneklenmiştir. Döngü, terminalden bilgi yazıldıkça işler |
| 101 | +ve kullanıcı Ctrl+Z gibi bir kesme gönderene kadar da çalışmaya devam eder. |
| 102 | + |
| 103 | +```rust |
| 104 | +use std::io::{self, BufRead}; |
| 105 | + |
| 106 | +fn read() -> io::Result<()> { |
| 107 | + let stdin = io::stdin(); |
| 108 | + let reader = stdin.lock(); |
| 109 | + |
| 110 | + println!("Please enter some text (Ctrl+Z for exit):"); |
| 111 | + for line in reader.lines() { |
| 112 | + let line = line?; |
| 113 | + println!("Input: {}", line); |
| 114 | + } |
| 115 | + |
| 116 | + Ok(()) |
| 117 | +} |
| 118 | +``` |
| 119 | + |
| 120 | +### Pipe'dan Gelen Veriyi Okumak |
| 121 | + |
| 122 | +Pipe operatörü kullanılarak okunan bir verinin devam eden ifadeye stdin ile aktarılması sağlanabilir. Bunun için |
| 123 | +aşağıdaki terminal komutu kullanılabilir. Buna göre logs.dat içeriği cargo run komutu sonrası ilgili programa aktarılır. |
| 124 | + |
| 125 | +```sh |
| 126 | +cat logs.dat | cargo run |
| 127 | +``` |
| 128 | + |
| 129 | +Program koduna göre stdin ile gelen içerik _(ki örnekte logs.dat dosyasını açan cat programıdır)_ bir reader değişleni |
| 130 | +üzerinden okunarak ekrana yazdırılır. |
| 131 | + |
| 132 | +```rust |
| 133 | +use std::io::{self, BufRead}; |
| 134 | + |
| 135 | +fn read_from_pipe() -> io::Result<()> { |
| 136 | + let stdin = io::stdin(); |
| 137 | + let reader = stdin.lock(); |
| 138 | + |
| 139 | + println!("Data is retrieving..."); |
| 140 | + for line in reader.lines() { |
| 141 | + let line = line?; |
| 142 | + println!("Data: {}", line); |
| 143 | + } |
| 144 | + |
| 145 | + Ok(()) |
| 146 | +} |
| 147 | +``` |
| 148 | + |
| 149 | +### stdout'u Dosyaya Yönlendirme |
| 150 | + |
| 151 | +Çıktıyı **stdout** üzerinden bir dosyaya yönlendirmek için aşağıdaki komut kullanılabilir. |
| 152 | + |
| 153 | +```sh |
| 154 | +cargo run > logs.txt |
| 155 | +``` |
| 156 | + |
| 157 | +Bu sefer **cargo run** ile çalıştırılan program çıktıyı logs.txt dosyasın yönlendirir. Kod içerisinde kullanılan * |
| 158 | +*writeln!** makrosu, ilk parametre olarak gelen handle değişkenine doğru yazma işlemi gerçekleştirir. handle değişkeni |
| 159 | +stdout'u kullanır. |
| 160 | + |
| 161 | +```rust |
| 162 | +use std::io::{self, Write}; |
| 163 | + |
| 164 | +fn write_log() -> io::Result<()> { |
| 165 | + let stdout = io::stdout(); |
| 166 | + let mut handle = stdout.lock(); |
| 167 | + |
| 168 | + writeln!(handle, "This will be written to a file.")?; |
| 169 | + |
| 170 | + Ok(()) |
| 171 | +} |
| 172 | +``` |
| 173 | + |
| 174 | +### Pipe ve Redirect Kullanımı (stdin → stdout) |
| 175 | + |
| 176 | +Pipe sonrasında redirect operatörü kullanılarak da bir süreç tasarlanabilir. Aşağıdaki terminal komutuna göre logs.dat |
| 177 | +dosya içeriği cat programı ile rust koduna gönderilir ve rust kodu da bunu output_logs.txt dosyasına filtreleyerek |
| 178 | +aktarabilir. |
| 179 | + |
| 180 | +```sh |
| 181 | +cat logs.dat | cargo run > output_logs.txt |
| 182 | +``` |
| 183 | + |
| 184 | +Örnekte, stdin üzerinden gelen içerik reader isimli handler ile okunur ve stdout kullanan writeln! makrosu üzerinden |
| 185 | +çıktı olarak dışarıya verilir. |
| 186 | + |
| 187 | +```rust |
| 188 | +use std::io::{self, BufRead, Write}; |
| 189 | + |
| 190 | +fn double_usage() -> io::Result<()> { |
| 191 | + let stdin = io::stdin(); |
| 192 | + let stdout = io::stdout(); |
| 193 | + |
| 194 | + let reader = stdin.lock(); |
| 195 | + let mut writer = stdout.lock(); |
| 196 | + |
| 197 | + for line in reader.lines() { |
| 198 | + let line = line?; |
| 199 | + writeln!(writer, "Data received {}", line)?; |
| 200 | + } |
| 201 | + Ok(()) |
| 202 | +} |
| 203 | +``` |
| 204 | + |
| 205 | +Buraya kadar ele aldığımız stdin ve stdout kullanımlarına ilişkin şunları söyleyebiliriz. |
| 206 | + |
| 207 | +- **stdin** kullanarak terminalden veya başka programlardan veri okunabilir. |
| 208 | +- **stdout** kullanarak terminal ekranına veya başka programlara veri yazdırılabilir. |
| 209 | +- **stderr** hata ve uyarı mesajlarını standart çıktıdan ayırmak için kullanılır. |
| 210 | +- **Unix/Linux** ortamlarında `|`, `>` ve `>>` operatörleri standart giriş-çıkış işlemlerinde, verilerin akışını |
| 211 | + yönetmek için kullanılır. |
| 212 | + |
| 213 | +## Temel Dosya I/O İşlemleri |
| 214 | + |
| 215 | +Aşağıdaki örneklerde dosya okuma ve yazma işlemleri farklı şekillerde ele alınmaktadır. |
| 216 | + |
| 217 | +_NotYetImplemented();_ |
0 commit comments